Ik ben mijn werkzame leven begonnen op 1 oktober 1981 en wel bij de grootste werkgever in Apeldoorn, de Belastingdienst. Weliswaar startte Debiteuren Crediteuren als creatie van Jiskefet pas in 1995, maar deze persiflage op het kantoorleven beleefde ik al in de jaren 80 bij het Centraal Betaalkantoor Rijksbelastingen (CBK). Toch een hoop geleerd bij deze overheidsorganisatie die in de jaren 90 de ene na de andere organisatieprijs won.
Vakbond
Destijds werd je ook meteen lid van een vakbond, in mijn geval de BPF, Bond voor Personeel van Financien. Ook al nam het ledenaantal van vakorganisaties af en begon het toen ook al een uitzondering te worden om meteen vakbondslid te worden als jonge ambtenaar.
Als reden zeiden mijn toenmalige collega’s; “omdat we het meeste wel bereikt hebben”. Inmiddels zijn we wat jaren verder en ben ik afwisselend in loondienst, ZZP’er en werkgever geweest. Mijn waarneming is dat de klok inmiddels al weer jaren is teruggezet. We moeten keihard blijven vechten voor sociaal werkgeverschap.
Werknemersrechten
Een recente publicatie over de jaarlijkse index van vakbondsrechten bevestigt mijn gevoel. De meest recente uitgave van deze index toont aan dat de situatie in Nederland verslechtert. Nederland bevindt zich in de groep landen waar de werknemersrechten met regelmaat onder druk staan. Met landen zoals Congo en de Dominicaanse republiek.
Onder het mom van innovatie zijn er steeds meer platformbedrijven die hun opdrachten via een app doorgeven. Denk aan Uber, Deliveroo, Helpling, Gorillas en Thuisbezorgd. Deze zogenaamde (tech)bedrijven hebben bepaalde sectoren volledig op hun kop hebben gezet, zoals de horeca en de taxibranche. Alles waar we ons tientallen jaren sterk voor hebben gemaakt, lappen ze aan hun laars. Of het nu om arbeidstijden gaat, verzekeringen, pensioen. Zoek het maar uit.
Feitelijk ondernemen ze over de rug van de mensen die voor hen werken. Bij ziekte geen vergoeding, geen pensioen of AOV, niet verzekerd en vooral zelf je faciliteiten betalen. Het geld wat wordt verdiend komt ook nog eens bij een aantal van deze bedrijven bij buitenlandse aandeelhouders terecht.
Consumenten hebben sleutelpositie
Gelukkig voeren een aantal vakorganisaties veel juridische procedures tegen platformbedrijven. Niet altijd succesvol, maar het vertraagt de bedrijven wel. De publiciteit hierover maakt de consument ondertussen ook bewuster.
Als tiener lijkt het wel cool om voor dit soort bedrijven te werken, ogenschijnlijk heb je veel vrijheid. In werkelijkheid heb je niet veel te zeggen. Maar het blijft niet bij tieners, ook ouderen kunnen de verleiding niet weestaan om zich te laten uitbuiten. Wellicht verruimt de huidige arbeidsmarkt de mogelijkheid om een ‘normale’ baan te vinden.
Als consument kunnen we hier ook wat aan doen door geen gebruik te maken van deze bedrijven. In en rond de coronacrisis werd veel campagne gevoerd om vooral lokaal te kopen. Consumenten werden gestimuleerd om zo hun lokale winkels en bedrijven te steunen. Wat mij betreft beperken we het niet alleen tot lokaal kopen, maar boycotten we platformbedrijven.
Verbeter de wereld en begin bij jezelf. Daarom heb ik al een tijdje alle platformbedrijven in de ban gedaan. Eten kan ik best zelf afhalen, daar heb ik geen arbeidsuitbuiter voor nodig, plus de horeca houdt zelf meer marge zonder bezorger. En ook bij alle andere sectoren waar platformbedrijven actief zijn, mijd ik deze bedrijven.
En voor al die mensen die vinden dat we zogenaamd met de tijd mee moeten gaan; is het ouderwets als je goed voor je personeel zorgt? Dacht het niet. Innoveren over de rug van medewerkers is niet modern maar gewoon ouderwetse arbeidsuitbuiting.
