15 augustus 2024 was voor mij een markante datum omdat ik de 25 jaar in overheidsdienst aantikte. Met de 18 jaar als ondernemer erbij dus al 43 jaar aan het werk. Niet echt een prestatie als je het naar je zin hebt. Historisch gezien gaat deze datum echter de geschiedenis in als moment dat Nederland de 18e miljoenste inwoners registreert. Het bereiken van de 18 miljoen zorgde voor veel publiciteit en menige columnist besteedde er aandacht aan.
147 miljoen kilogram fosfaat
Als we het dan toch over getallen hebben in ons volle land kunnen we niet om de andere zoogdieren heen. In Nederland tellen we 11,4 miljoen varkens, bijna 100 miljoen kippen, 3,8 miljoen runderen, bijna een half miljoen geiten en 850 duizend schapen. Nergens hebben ze zo veel vee inde wereld als hier.
De Raad van State zette recent de cijfers even op een rij. In 2023 scheidde het Nederlandse vee via de mest 147 miljoen kilogram fosfaat uit. De uitscheiding van stikstof via de mest stijgt dit jaar met 4 miljoen kilogram.
Woon je daar in de buurt wordt je benomen door de penetrante mestgeur. De ammoniak slaat op de ogen. Mensen worden er ziek van. De gigantische hoeveelheid poep tast de kwaliteit van de bodem en het drinkwater aan, stikstof bedreigt kwetsbare natuurgebieden en de broeikasgassen warmen de aarde op. 70 procent van de productie doen we voor de export. We vervuilen ons dus niet voor ons zelf maar voor andere landen. Het wordt tijd dat andere landen of zelf meer produceren of dat we daar onze mest mogen deponeren. Nog beter natuurlijk is het aantal beesten in balans te brengen voor de voedselproductie in Nederland.
Teveel vluchten naar Schiphol
Wat voor het vee geldt is ook van toepassing op vliegen. In hetzelfde kleine, dichtbevolkte, en overbemeste land ligt een ook een veel te grote luchthaven. Een luchthaven die zegt een van de best verbonden luchthavens ter wereld te zijn, met 332 direct bereikbare bestemmingen. Een luchthaven die ook enorm veel overlast veroorzaakt voor mens, natuur & milieu en klimaat.
Een groot deel van de passagiers van deze luchthaven komt namelijk helemaal niet uit het land zelf maar vanuit andere luchthavens; ze stappen over en vliegen door richting eindbestemming. Bijna 40% van de passagiers op Schiphol komt enkel om over te stappen. Dat was misschien in de jaren 60 een strategische keuze en een meerwaarde voor Nederland, maar dat is nu helemaal niet meer het geval. De overstapfunctie heeft geen aantoonbare meerwaarde voor het vestigingsklimaat en Schiphol en de KLM dragen maar bescheiden bij aan de economie. Anno 2024 past het afbouwen van de hub-functie van Schiphol.
Tijd voor herbezinning
Volgens mij ligt de oplossing in Europa. In het noorden van Europa is veel ruimte, bijvoorbeeld voor windmolens en vee. In het zuiden van Europa kan veel meer met zonne-energie gedaan worden. Daar is immers ook veel meer zon. Maak daar onderling goede afspraken over.
In plaats dat we kijken naar het grotere geheel, maken we ons in Nederland druk of ‘Landbouw’ wel als eerste wordt genoemd in de naam van het ministerie van LNV. Maar ook dat vooral ‘Visserij’ wel wordt genoemd, om een handvol vissers uit Urk en Volendam te pleasen.
In plaats daarvan zouden we meer aandacht mogen geven aan het succes van type bedrijven als ASML, dat Nederland miljarden oplevert. Het techbedrijf is uitgegroeid naar een onmisbare pijler van de nationale economie.