Regelmatig duiken er publicaties op waarbij er meegeleefd wordt met slachtoffers van de tijdsgeest. Pubers die ontluiken midden in de coronatijd of starters op de woningmarkt midden in de crisis.
Mijn stelling is echter dat bij iedere generatie de voor- en nadelen van de tijdsgeest uiteindelijk in balans komen gedurende je leven. De enige uitzondering geldt denk ik voor generaties die middenin een oorlog terecht komen. Alhoewel veel babyboomers (geboren tussen 1941 en 1955) uiteindelijk toch goed terecht zijn gekomen.
Woningmarkt en hypotheekrente
Ik leef mee met de generaties die nu proberen een huis te kopen of te huren. Dat is met name de generatie Z (geboren tussen 2001 en 2015). Maar ook de generatie Y (geboren tussen 1986 en 2000) heeft behoorlijk last van de slechte woningmarkt. De huidige generatie starters op de woningmarkt staat met verbazing te luisteren wanneer ik vertel dat, toen ik, geboren 1964 (generatie X, geboren tussen 1956 en 1970, ook wel generatie nix genoemd) een huis wilde kopen, de overheid gewoon meebetaalde. Met zogenaamde premie A, B en C-huizen kreeg je een bruto bedrag (50, 20 of 12 duizend gulden) van het Rijk om je te helpen bij de aankoop van een huis. De hypotheekrente was echter wel behoorlijk hoog toen ik in 1985 een huis kocht; 8%. Met een piek in 1978 van 13% daalde de rente begin jaren 80 wel. Diezelfde generatie die met verbazing stond te luisteren kocht een huis met een hypotheekrente van 1%.
Pensioenleeftijd
Nog een maatregel die door de tijd is ingehaald geldt bij het pensioen. Vanaf 1 januari 2024 zal de toetredingsleeftijd voor het betalen van pensioen van 18 jaar gaan gelden. Iedereen van 18 jaar en ouder zal dan aangemeld moeten worden. Voor mij geldt 68 jaar als pensioengerechtigde leeftijd. En dan te bedenken dat ik op mijn 17e begonnen met werken. Aangezien men er destijds (1981) vanuit ging dat iedereen gemiddeld 40 jaar werkt en je stopt met 65 jaar, hoefde je pas op je 25e pas pensioen te gaan betalen. Het zou me niets verbazen wanneer de geluksgeneratie na mij al met 55 jaar kan stoppen om jonge mensen een kans te geven op de arbeidsmarkt.
Dienstplicht
Ook een interessante is dat tot en met pragmatische generatie (geboren tussen 1971 en 1985), jongens de militaire dienstplicht moesten vervullen. In 1997 werd de dienstplicht afgeschaft. De dienstplicht is wat mij betreft één van de meest discriminerende regels die de overheid ooit heeft bedacht. Hele jaargangen hoefden niet op te komen, bijvoorbeeld als je in 1959 was geboren, of als je de derde jongen in het gezin was. Vrouwen hoefden al helemaal niet. Dat betekende dat je als man door de dienstplicht zo’n anderhalf jaar achterstand opliep als starter op de arbeidsmarkt ten opzichte van vrouwen. Schrijnend vond ik het dat totaalweigeraars van dienstplicht twee jaar gevangen werden gezet. Tegelijkertijd werden verkrachters vrijgelaten door het gebrek aan gevangenissen destijds.
Studiekosten en kinderopvang
De generatie die na de zomer van 2023 aan de studie gaat heeft geluk omdat de basisbeurs wordt ingevoerd na 8 jaar leenstelsel. Ondertussen zijn er vele tienduizenden afgestudeerden met een studieschuld. Je zal maar bij die groep horen en recent jonge vader of moeder zijn geworden. Je moet bijna al voor de daad de onbetaalbare kinderopvang hebben vastgelegd om zeker te zijn van een plekje. Mochten je kinderen iets ouder zijn mag je blij zijn dat je bij een school in de buurt terecht kan, maar de zekerheid of er genoeg leerkrachten zijn, heb je sowieso niet.
Benzine of elektrisch?
Mobiliteit ben ik nog niet uit. Hoe gaat het straks met de benzineprijs? Als er na 2035 geen benzine en dieselauto’s verkocht mogen worden? Het kan maar zo zijn dat er zo’n groot overschot is dat een liter diesel nog maar een dubbeltje kost. Daarom heb ik, als onderdeel van de nix-generatie, maar een klassieker gekocht, die slaat gewoon een paar generaties over.
